Organisatie

Richt het Leernetwerk zo in, dat de voordelen van deelname opwegen tegen de kosten.

Onderbouwing

Er is een goede verhouding tussen tijdsinvestering en opbrengsten, en kwaliteit van de deelnemers.

• Het Leernetwerk (LNW) werkt doelgericht, wat betekent dat er een gemeenschappelijke agenda is met een duidelijke inhoudelijke focus die in overeenstemming is met de actualiteit, en strevend naar een recensie en constructieve doelen.
• Het is van belang dat de gezamenlijke agenda up-to-date gehouden wordt en blijft aansluiten bij de diverse vragen van de betrokkenen (E).
• Laat processen aansluiten bij het overkoepelende gezamenlijke doel van het LNW, deze zijn namelijk bepalend voor de samenstelling en structuur (E).
• Doelen van het LNW worden eerder behaald wanneer:
  • (Praktische) ondersteuning vanuit de partnerorganisatie wordt geboden;
  • Er commitment voor deelname is aan en de doelen van het LNW op strategisch maar ook op operationeel niveau;
  • De kosten en baten worden inzichtelijk gemaakt. Kwantificeer en waardeer de opbrengsten en leg dit vast (E);
  • Het LNW wordt gebaseerd op onderling vertrouwen en de wil om samen te werken, en niet direct op de toekomstige kostenbesparing (E).
• Er is doorlopend aandacht voor leren:
  • Er moet ruimte zijn voor inbreng van alle perspectieven gebaseerd op het gedachtengoed van Elwyn;
  • Drieslag leren (triple loop learning) moet mogelijk zijn gebaseerd op het gedachtengoed van Agyris;
  • Impliciete kennis moet expliciet gemaakt kunnen worden gebaseerd op het gedachtengoed van Polanyi;
  • Zoek de learning zone op gebaseerd op het gedachtengoed van Senninger.

Bronnen

Boogaard, M., Schenke, W., Van Schaik, P. & Felix, C. (2017), Elwyn e.a. (2012), Goes, L.C.M. (2010), Robinson & Cottrell (2005), Pannebakker, N. (2019), Polanyi, M. (2002), Senninger, T. (2000), Tosey (2021)

Zet in op gezamenlijke besluitvorming om de samenwerking goed te laten verlopen.

Onderbouwing

Het begrip gezamenlijke besluitvorming (ook wel gedeelde besluitvorming of shared decision making genoemd) kwam in de jaren negentig in de belangstelling van de westerse gezondheidszorg te staan. De groeiende aandacht voor gezamenlijke besluitvorming moet gezien worden in de context van een toenemende focus op welzijn en gezondheid en de gelijkwaardige positie van de burger in de wereld van (jeugd)zorgaanbieders.

Gezamenlijke besluitvorming is op veel verschillende manieren gedefinieerd. De volgende kenmerken vormen de essentie van gezamenlijke besluitvorming:
(1) betrokkenheid van alle partijen; (2) het delen van informatie door deze partijen; (3) gezamenlijk gezette stappen om tot consensus over de
voorkeursoplossingsrichting te komen; en (4) het bereiken van overeenstemming over de in te zetten acties.

Om gedeelde besluitvorming te doen slagen is het belangrijk om met de volgende zaken rekening te houden (E):

• Bespreek gezamenlijke verwachtingen en ambities en zoek overeenstemming hierover.
• Maak goede (samenwerkings-)afspraken onderling over wat gedeelde besluitvorming inhoud (bijvoorbeeld consensus of meerkeuzestemming).
• Zoek een goed balans in wat voor de verschillende leden interessant is om te bespreken en te leren. Leden kunnen namelijk andere behoeften hebben, waardoor het een uitdaging kan zijn daarop aan te sluiten.
• Zorg voor goede communicatie over besluitvorming en de daaruit voortvloeiende activiteiten naar de brede achterban.

Bronnen

Kuiper, C., Ter Beek, E., Pannebakker, F. & Van Harten, L. (2018)

Gedeeld leiderschap verbetert het functioneren van het Leernetwerk.

Onderbouwing

Kenmerken

Leiderschap is van belang voor het welslagen van een Leernetwerk (LNW). Het vermogen van een groep om een duidelijke en gedeelde visie te ontwikkelen lijkt het resultaat van goed leiderschap. Gedeeld leiderschap tussen LNW-leden verbetert het functioneren van het LNW.

Deelnemers van een LNW die leiderschap vertonen, herken je aan:
... hun bereidheid om meer te investeren in het LNW (bijv. het aanwezig zijn bij overleggen)
... het belang dat ze aan wetenschap hechten
... het feit dat zij de basis voor verandering voor en toepassen van vernieuwingen leggen

Zij volgen vaak de volgende leiderschapsstijlen:
....werken aan consensus en inclusiviteit. Wanneer een lid dit niet omarmt, kan dit lid verwijderd worden uit het LNW, dit verhoogt de productiviteit
...stimuleren anderen om te leren
... vertrouwen vragen van de groep (E)
…gebruik maken van heldere besluitvormingsprocessen (E)
…aansluiten bij de vragen van de leden in het leernetwerk (dienend leiderschap) (E)
…zorgen voor een sfeer van gelijkwaardigheid tussen de deelnemers (E).

Rollen van een leider

• Zorg voor een duidelijke rolverdeling met betrekking het leiderschap en zorg voor een goede inhoudelijke voorbereiding (E). Maak bijvoorbeeld onderscheid
  tussen de leiderfiguren met inhoudelijke expertise en diegene die de bijeenkomsten leidt. Zorg ervoor dat er een coördinator/facilitator actief is welke
  verantwoordelijk is voor het faciliteren van de bijeenkomsten. Deze coördinator/facilitator zorgt ervoor dat leiders de rollen goed kunnen uitvoeren (E).
• Streef gedeeld leiderschap na: beleg leiderschapsrol per fase of taak bij een andere deelnemer. Rollen, ook m.b.t. leiderschap, kunnen veranderen
  naarmate het LNW vordert (E).

Randvoorwaarden

• Een LNW werkt beter wanneer er enkele dragende, ondernemende leiders deel van uitmaken, die de barrières tussen organisaties makkelijk slechten en de vernieuwing die voortkomen uit het Leernetwerk onder de aandacht brengen
• Stimuleer dienend leiderschap; LNW'en met faciliterende leiders bereiken betere implementatieresultaten bereiken dan LNW'en met een
  zichtbare leiding

Bronnen

Botha, Carstens et al. (2009), McPheat & Butler (2014), Salem (2002), Salveron et al. (2015), Stoll, L., R. Bolam, A. McMahon, M. Wallace, & S. Thomas, (2006)