Het Leernetwerk bestaat uit deelnemers vanuit verschillende perspectieven en organisaties. Deze deelnemers hebben verschillende rollen welke hieronder uiteen zijn gezet.
Uitgangspunten en werkzame elementen
Een Leernetwerk bestaat uit een trekker, betaalde medewerkers en deelnemers die 'in kind' een bijdrage leveren.
Om een Leernetwerk efficiënt tot maatschappelijke verbeteringen te laten komen, zijn er betaalde en vrijwillige medewerkers nodig. Deze medewerkers hebben een inhoudelijke staat van dienst binnen hun organisatie en onder de partners.
Werkzaamheden variëren van de praktische ondersteuning (maken van afspraken, communicatie-uitingen) tot activiteiten die voor verbinding binnen het Leernetwerk zorgen, bijvoorbeeld het opvolgen van suggesties van coalitiepartners en het delen van leiderschapsrollen met partners (22).
Ten slotte, de primaire taak van de medewerkers van het Leernetwerk is niet het veiligstellen van het voortbestaan van het netwerk, maar het realiseren van de maatschappelijke opdracht. Daar hoort een kritische houding ten opzichte van het Leernetwerk bij (23).
Kegler e.a. (1998b) (22)
Wolff (2001) (23)
De initiator van het Leernetwerk is de motor achter de oprichting van het Leernetwerk en die op basis van aanzien en positie in het veld een boegbeeld is van het Leernetwerk (26). De initiator heeft een staat van dienst op het inhoudelijke thema.
Hij of zij kan nieuwe boegbeelden opleiden en ondersteunen (26) en is verbonden aan een organisatie die zoveel mogelijk een onafhankelijke positie bekleedt als het gaat om belangen in het vinden van een oplossing voor het inhoudelijke thema van het Leernetwerk.
De initiator-organisatie heeft de armslag voor praktische ondersteuning, en is vaardig in het doorlopen van de PDCA-cyclus (Plan-Do-Check-Act) en het implementeren van vernieuwingen (25-33).
Butterfoss (2007) (26)
Butterfoss (1996) (27)
Butterfoss (1993) (25)
Fawcett e.a. (1998) (28)
Florin e.a. (1993) (29)
Goodman e.a. (1996) (30)
Goodman e.a. (1995) (31)
Kreuter e.a. (2000) (32)
Wandersman e.a. (1996) (33)
De trekker heeft een cruciale rol in het slagen van het Leernetwerk. Succesfactoren voor de rol van trekker:
- De trekker van het Leernetwerk doet de dagelijkse aansturing. Het gedrag dat verwacht wordt van een trekker (oog voor deelnemende partijen en een proactieve houding van de trekker) is beschreven door Van der Klauw e.a., 2015 (24).
- Netwerkvorming is succesvoller wanneer de trekker van het Leernetwerk vertegenwoordigers aan zich bindt die de geloofwaardigheid en het vertrouwen van de achterban hebben.
Van der Klauw e.a. (2015) (24)
Butterfoss (1993, 2007) (25, 26)
Een Leernetwerk wordt succesvoller wanneer de kerngroep wordt uitgebreid met een bredere achterban van deelnemers (tweede schil), die verschillende groepen en organisaties betrokken bij het vraagstuk van Leernetwerk vertegenwoordigen.
Het Leernetwerk mag niet te veel leden hebben, anders is het risico dat leden niet meer actief deelnemen (20, factsheet SAMEN). Een onderscheid maken tussen kernorganisaties die een actieve bijdrage leveren en organisaties die toekijken op de tribune is hiervoor een oplossing (20).
Meer informatie en verder lezen
Werkplaats SAMEN heeft overzichtelijk bij elkaar gezet wat een Leernetwerk is en wat de verschillende rollen zijn in de factsheet Leernetwerken.